Ống xả xe ô tô
Thông tin chi tiết về nguyên lý hoạt động và cấu tạo ống xả ô tô
Ống xả ô tô là bộ phận đặc biệt quan trọng của một chiếc xe. Bộ phận này không những giúp xe đáp ứng những tiêu chuẩn về chất lượng mà còn góp phần bảo vệ môi trường xung quanh chúng ta.
1. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của ống xả ô tô
Hệ thống xả của ô tô có nhiệm vụ xử lý khí thải và giảm tiếng ồn khí thải trước khi thải ra ngoài nhằm bảo vệ môi trường, tránh gây tiếng ồn.
Khi ô tô hoạt động Động cơ ô tô có 4 kỳ nạp – nén – nổ – xả. Khi hỗn hợp nhiên liệu và không khí được đốt cháy trong thời kỳ nổ, sẽ tạo ra khí thải và được đẩy ra ngoài môi trường qua hệ thống ống xả còn được gọi là ống pô xe ô tô. Hiện nay, khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển nên ống xả trên xe ô tô dần được cải tiến để hạn chế tối đa lượng khí thải ra ngoài và kiểm soát tiếng ồn hiệu quả hơn.
1.1 Cổ góp (bộ gom khí thải) trên ống xả ô tô
Cổ góp ống xả xe ô tô
Cổ góp bao gồm đường ống với nhiều nhánh, mỗi nhánh sẽ được kết nối với cửa xả của một động cơ xi lanh. Bộ phận này thường được làm từ kim loại đúc chịu lực như: gang đúc, nhôm đúc hoặc thép không gỉ. Cổ góp có vai trò thu gom lượng khí thải sau khi được đẩy ra khỏi xi lanh về cùng một đường ống duy nhất.
1.2 Bộ chuyển đổi xúc tác của ống xả ô tô
Bộ chuyển đổi xúc tác là bộ phận chuyển đổi khí độc và chất gây ô nhiễm trong khí thải thành chất thải ít độc hơn. Khí thải sau khi được gom về từ cổ góp sẽ di chuyển vào bộ chuyển đổi xúc tác. Bộ phận này sẽ tiến hành xử lý những thành phần gây ô nhiễm thông qua biện pháp chuyển hóa NOx, CO và HC... thành khí CO2, N2 và H20. Bộ chuyển đổi xúc tác sẽ sử dụng thêm các chất xúc tác như bạch kim, Palladium, vàng... để đẩy mạnh tốc độ phản ứng.
1.3 Bộ giảm âm của ống xả ô tô
Bộ giảm thanh (giảm âm) ống xả ô tô
Bộ giảm âm là một bộ phận quan trọng của ống xả ô tô. Bộ phận này có hình tròn hoặc bầu dục được thiết kế khá phức tạp với nhiệm vụ làm giảm tiếng ồn tự nhiên được tạo ra trong buồng đốt động cơ.
Khi vận tốc khí thải càng cao thì tiếng ồn càng lớn. Nên bộ giảm âm được thiết kế với nhiều ngăn zig zag nhằm tạo ra quãng đường dài hơn để khí thải tiêu tốn động năng. Nhờ vậy, sau khi đi qua bộ giảm âm khí thải thoát ra ngoài miệng ống pô sẽ không phát ra tiếng ồn.
1.4 Bộ tăng áp Turbocharger của ống xả ô tô
Nhiều dòng xe trang bị thêm bộ tăng áp Turbocharger (nạp nhiên liệu cưỡng bức) để tối ưu hiệu suất cho động cơ ô tô. Bộ tăng áp Turbocharger có vai trò gia tăng áp suất, đẩy nhiều khí nạp vào động cơ để công suất động cơ được nâng cao. Thiết kế hoạt động của Turbocharger dựa vào động năng của khí thải.
2. Hỏng hóc và nguyên nhân
2.1 Ống xả ô tô bị tắc
Ống xả ô tô bị tắc thường là do bộ chuyển đổi xúc tác hoặc ống xả bị lỗi.
Bộ chuyển đổi xúc tác bị lỗi là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến ống xả ô tô bị tắc. Bộ chuyển đổi xúc tác bị lỗi có thể do quá nhiệt hoặc tắc nghẽn khiến khí thải bị kẹt bên trong. Nếu bộ chuyển đổi xúc tác bị tắc, nó có thể ngăn không cho khí thải bị mắc kẹt thoát ra ngoài, gây ra áp suất ngược trong buồng đốt, làm giảm công suất động cơ.
Khi bộ chuyển đổi xúc tác bị lỗi, xe thường có dấu hiệu giảm công suất máy, gầm kêu lạch cạch, khói xe có mùi lưu huỳnh, đèn Check Engine sáng…
2.2 Ống dẫn khí thải bị tắc
Ống xả bị tắc sẽ khiến ống xả bị tắc. Nguyên nhân khiến ống xả bị tắc thường là do đường ống bị va đập dẫn đến móp méo, biến dạng, ngoài ra bụi bẩn tích tụ trong đường ống lâu ngày mà không được làm sạch cũng có thể là nguyên nhân khiến ống xả bị tắc ống xả.
2.3 Ống xả ô tô phát ra tiếng ồn
Để xác định chính xác nguyên nhân gây ra tiếng ồn lớn từ ống xả ô tô, cần tìm vị trí phát ra tiếng ồn trên hệ thống ống xả. Trước tiên, hãy đỗ xe trên bề mặt an toàn, kéo phanh tay, sau đó kiểm tra gầm xe xem tiếng ồn phát ra từ đâu.
Nếu bạn nghe thấy tiếng ồn phát ra từ phía trước xe, có thể do ống xả bị rò rỉ như gioăng hệ thống xả bị mòn, chốt xả bị lỏng, đầu ống xả bị nứt…
Nếu bạn nghe thấy tiếng ồn ở giữa khung xe, thì đó thường là do ống xả bị thủng hoặc kết nối giữa ống xả và bộ chuyển đổi xúc tác bị rò rỉ. Trường hợp nghiêm trọng hơn là bộ chuyển đổi xúc tác bị hỏng. Lúc này, tiếng ồn thường rất to và chói tai.
Nếu bạn nghe thấy tiếng lạo xạo ở gần cuối ống xả, rất có thể bộ giảm thanh đã bị thủng hoặc chỗ nối giữa ống xả và bộ giảm âm bị rò rỉ.
2.4 Ống xả bị nổ Backfire
Cháy ngược là hiện tượng buồng đốt bốc cháy khi van xả mở hoặc nhiên liệu không được đốt cháy hoàn toàn. Hiện tượng này tạo ra những ngọn lửa bắn ra từ ống xả và kèm theo tiếng pô nổ lớn. Nguyên nhân của hiện tượng thường là do động cơ có vấn đề chứ không phải do ống xả nên cần kiểm tra chi tiết động cơ.
2.5 Ống xả có tiếng thổi phì phì
Ống xả có tiếng rít thường do quá trình đốt cháy không hiệu quả, rất có thể là do bugi đánh lửa, bugi, kim phun, bộ lọc nhiên liệu/dầu hoặc bơm nhiên liệu hoặc bơm nhiên liệu/bơm dầu có vấn đề.
Nguyên nhân có nước trong ống xả ô tô
Trong thành phần khí thải ô tô thường có CO, CO2, HC, H2O… Các thành phần này sẽ được xử lý khi đi qua bộ chuyển đổi xúc tác. Tại đây, nước được ngưng tụ và thải ra ngoài. Do đó, việc có nước trong ống xả của ô tô là hiện tượng bình thường. Ngay cả khí thải có nước cũng được coi là dấu hiệu cho thấy động cơ hoạt động hiệu quả, không có nhiều muội than hoặc khí nặng trong thành phần khí thải.
Ngoài ra, một nguyên nhân khác khiến ống xả ô tô có giọt nước đó là ống xả sáng sớm trời lạnh khiến hơi nước ngưng tụ. Sau đó, nó trở thành nước và chảy ra ngoài.
2.6 Ống xả ô tô có mùi
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng khí thải ô tô bốc mùi. Nếu khí thải từ ống xả có mùi khét, có thể là do dầu đốt. Nếu khói từ xe có mùi xăng thô, điều đó cho thấy hệ thống động cơ có vấn đề khiến nhiên liệu không được đốt cháy hoàn toàn và thoát ra ngoài qua ống xả. Nếu có mùi trứng thối, phần lớn là do chất xúc tác bị lỗi không lọc hết H2S.
2.7 Ống xả ra khói có màu lạ
Có một số nguyên nhân khiến khói từ ống xả có màu lạ.
- Khói xe có màu đen: Thường do lọc gió động cơ bị tắc, kim phun xăng bị tắc, lọc xăng bị tắc, bơm xăng bị lỗi, đổ xăng kém chất lượng…
- Khói trắng: Với xe máy chạy xăng, ống xả tạo ra khói trắng, thường là do gioăng nắp động cơ bị hở hoặc nắp động cơ bị nứt khiến nước làm mát rò rỉ, nhiên liệu, dầu hộp số hòa vào nhau và tạo thành hỗn hợp khói trắng. Với xe máy động cơ diesel, nguyên nhân có thể là do nước làm mát lọt vào động cơ hoặc nhiên liệu không cháy hết.
- Khói xe màu xanh rêu: Thường do vòng cervium bị mòn khiến dầu lọt vào buồng đốt
Nếu xe bạn đang gặp phải những dấu hiệu hỏng hóc ống xả như bài viết đề cập ở trên, bạn hãy liên hệ với phụ tùng ô tô Minh Anh, chúng tôi sẽ tư vấn chẩn đoán chính xác tình trạng hư hỏng gặp phải và giúp bạn chọn phương án xử lý vấn đề an toàn và hiệu quả nhất.
