Cảm biến vị trí trục cam
CẢM BIẾN TRỤC CAM
Cảm biến trục cam là bộ phận quan trọng của động cơ xe ô tô, đóng vai trò kiểm soát thời điểm đánh lửa và phun nhiên liệu vào buồng đốt, đảm bảo cho động cơ hoạt động trơn tru. Vì vậy, khi Cảm biến trục cam bị hư sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến khả năng vận hành của xe.
Cảm biến trục cam là gì? Cấu tạo, công dụng và nguyên lý làm việc
Cảm biến trục cam (tên tiếng anh là Camshaft Position Sensor, viết tắt là CPS) là một trong những loại cảm biến đóng vai trò quan trọng trong hệ thống điều khiển động cơ của ô tô.
1. Cảm biến trục cam là gì?
Cảm biến vị trí trục cam là bộ phận giám sát chuyển động quay của trục cam và cung cấp dữ liệu này cho mô-đun điều khiển động cơ (ECM) của xe. Tùy từng dòng xe mà cảm biến vị trí trục cam cũng sẽ được đặt ở những vị trí khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết các cảm biến sẽ được lắp ở bên cạnh nắp gần đầu trục cam, đôi khi cảm biến được lắp trên cò súng hoặc nằm ngang cạnh nắp cò súng.
Cảm biến này có nhiệm vụ xác định vị trí của trục cam hoặc van và gửi thông tin về bộ điều khiển điện tử của ECU dưới dạng các xung tín hiệu G. Lúc này, ECU sẽ phân tích các tín hiệu này để xác định điểm chết của xi lanh và kết hợp với dữ liệu từ cảm biến vị trí trục khuỷu để tính toán thời điểm đánh lửa và phun nhiên liệu tối ưu nhất.
2. Cấu tạo cảm biến trục cam
Có hai loại cảm biến trục cam phổ biến được sử dụng trên ô tô: cảm biến hiệu ứng điện tử và cảm biến hiệu ứng Hall.
- Cảm biến hiệu ứng điện từ được cấu tạo bởi 1 cuộn dây điện từ và 1 nam châm vĩnh cửu. Cảm biến hiệu ứng điện tử hoạt động gần giống như một máy phát điện mini. Khi cảm biến hoạt động, bộ phận này sẽ tạo ra một xung điện áp hình sin gửi về bộ xử lý trung tâm ECU để có những thay đổi phù hợp với tình trạng của động cơ.
- Cảm biến hiệu ứng Hall bao gồm một phần tử Hall, một nam châm vĩnh cửu và một mạch tích hợp kết hợp nằm trong cảm biến. Hầu hết các xe ô tô mới ngày nay đều sử dụng cảm biến hiệu ứng Hall.
- Ngoài ra còn có các loại cảm biến vị trí trục cam như bộ chia điện Delco, cảm biến quang nhưng việc sử dụng còn hạn chế và hầu như không còn sử dụng trên các dòng xe đời mới nữa.
Cảm biến được đặt ở phía trên cùng của hệ thống trục cam (Nguồn: Sưu tầm)
3. Nguyên lý hoạt động của cảm biến trục cam
Thông thường, trên mỗi trục cam có một đĩa tín hiệu G tương ứng với các răng của bánh răng trục cam gọi là các cực được đánh số khác nhau tùy thuộc vào kiểu động cơ. Khi trục cam quay qua dẫn động trục khuỷu, các cực này sẽ quét ngang qua đầu cảm biến, đóng mạch từ và cảm biến để tạo ra xung tín hiệu G gửi về ECU. Dựa vào đó, ECU sẽ xác định điểm chết trên cho xi lanh số 1 hoặc các động cơ khác, kết hợp với tín hiệu từ cảm biến trục khuỷu để điều chỉnh thời điểm đánh lửa phù hợp.
Trong động cơ ô tô, hoạt động của trục cam và cảm biến CPS luôn gắn liền với trục khuỷu. Các bộ phận này làm việc với độ chính xác càng cao thì hiệu suất động cơ càng cao, mức tiêu hao nhiên liệu càng tốt.
4. Công dụng của Cảm biến trục cam
Chức năng chính của cảm biến vị trí trục cam là xác định vị trí của trục cam, bằng cách đưa ra tín hiệu G, do đó gián tiếp xác định điểm chết trên của pít-tông để ECU xác định thời điểm đánh lửa. Không có tín hiệu này, động cơ sẽ không chạy.
Ngoài ra, một trong những công dụng hữu ích mà Cảm biến trục cam mang lại đó là tiết kiệm nhiên liệu. Mô-đun điều khiển động cơ (ECM) cần dữ liệu từ Cảm biến trục cam để kiểm soát lượng nhiên liệu đi vào buồng đốt và thời điểm đánh lửa chính xác để đốt cháy nhiên liệu. Khi hỗn hợp không khí hoặc nhiên liệu được đốt cháy vào đúng thời điểm, nó sẽ làm tăng công suất động cơ và tiết kiệm nhiên liệu hơn, đồng thời giảm lượng khí thải.
Ngoài ra, bất cứ khi nào động cơ xe tự động khởi động hoặc dừng, cảm biến vị trí trục cam sẽ xác định xi lanh nào đang ở hành trình công suất so với vị trí trục khuỷu, từ đó cung cấp nhiên liệu và tia lửa điện để khởi động động cơ khi đạp ga.
Cảm biến trục cam là một thành phần quan trọng trong động cơ xe hơi. Sự hoạt động ổn định và chính xác của hệ thống này sẽ giúp bộ xử lý ECU đưa ra các tín hiệu để động cơ hoạt động trơn tru, từ đó giúp tiết kiệm nhiên liệu cho xe. Vì vậy, khi Cảm biến trục cam bị hư, động cơ có thể không hoạt động dẫn đến xe không chạy được.
5. Vị trí cảm biến vị trí trục cam
Ở mỗi dòng xe ô tô khác nhau thì cảm biến vị trí trục cam cũng sẽ được lặp đặt ở nhiều vị trí khác nhau. Tuy nhiên, đa số cảm biến sẽ được lắp ở bên hông nắp máy. gần với đầu trục cam. Hoặc cảm biến được lắp trên dàn cò hoặc ngang bên cạnh nắp dàn cò.
Lỗi cảm biến vị trí trục cam phổ biến
- Hiệu chỉnh khe hở từ (với loại cảm biến đặt trong Delco)
- Đứt dây tín hiệu
- Dây tín hiệu chạm dương, chạm đất
- Giắc cắm bị lỏng
- Chết cảm biến
- Gãy răng phát tín hiệu trên thân răng do sử dụng tuốc nơ vít đòn bẩy
- ECU bị hỏng nên báo lỗi cảm biến trục cam
6. Dấu hiệu hư hỏng Cảm biến trục cam
a) Đèn Check Engine tự động sáng
Dấu hiệu rõ ràng nhất của cảm biến vị trí trục cam bị hỏng là quan sát Đèn Check Engine. Khi đèn auto bật sáng chứng tỏ Cảm biến trục cam đang gặp sự cố, nếu không xử lý kịp thời có thể dẫn đến hư hỏng động cơ hoặc hộp số.
b) Khả năng kiểm soát kém
Cảm biến trục cam bị hỏng, dẫn đến mất khả năng truyền dữ liệu, ngưng cung cấp nhiên liệu và đánh lửa không khớp. Lúc này xe sẽ ì ạch, tăng tốc kém, thiếu lực, dừng liên tục thậm chí chết máy.
c) Giới hạn tốc độ động cơ
Dữ liệu mà ECM nhận được từ cảm biến vị trí trục cam bị hỏng sẽ khiến hộp số và bánh răng bị hỏng. Đây được gọi là “chế độ tại nhà” trên một số mẫu xe và nó giúp bảo vệ động cơ khỏi hư hỏng bằng cách hạn chế tốc độ động cơ.
d) Tốn nhiều nhiên liệu hơn bình thường
Xe đang bị hao xăng cũng là một trong những dấu hiệu của cảm biến vị trí trục cam bị lỗi. Dữ liệu cảm biến vị trí trục cam gửi tín hiệu không chính xác đến bộ phận điều khiển động cơ, khiến kim phun nhiên liệu mở quá lâu, dẫn đến các vấn đề về phun nhiên liệu. Lúc này lượng nhiên liệu đưa vào buồng đốt quá lớn sẽ gây ra tiếng ồn cho động cơ, gây hao xăng và hư hỏng nặng cho xe.
e) Không khởi động được động cơ ô tô
Khi Cảm biến vị trí trục cam bị hỏng sẽ không truyền dữ liệu về ECM được, nguồn cung cấp nhiên liệu sẽ bị cắt và bogi không sáng được. Tất nhiên, xe không khởi động sẽ gây nguy hiểm cho người lái, đặc biệt nếu xe chết máy khi đang lái trên đường.
Cảm biến trục cam bị hư hỏng ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình vận hành của xe. Vì vậy, để hạn chế tình trạng này, lái xe nên biết cách kiểm tra cảm biến vị trí trục cam, sau đó thực hiện việc bảo hành, bảo dưỡng ô tô theo đúng định kỳ khuyến cáo.
7. Cách xử lý khi Cảm biến trục cam bị hỏng
Khi Cảm biến trục cam bị hỏng, chủ xe nên thay thế bộ phận này kịp thời để không ảnh hưởng đến hoạt động của động cơ. Trên một số xe, quá trình thay thế cảm biến khá đơn giản, người dùng chỉ cần rút đầu nối cảm biến, tháo các bu lông và tháo cảm biến cũ và thay thế cảm biến vị trí trục cam mới.
Tuy nhiên, nhà sản xuất khuyến cáo người dùng không nên tự sửa chữa, thay thế Cảm biến trục cam tại nhà vì dễ ảnh hưởng đến các bộ phận khác. Khi nhận thấy các dấu hiệu hư hỏng Cảm biến trục cam, bạn nên đưa xe đến các gara hoặc trung trung tâm bảo hành, sửa chữa để được khắc phục càng sớm càng tốt.
Trong động cơ xe ô tô, việc hoạt động của bộ Cảm biến trục cam là vô cùng quan trọng, không chỉ giúp động cơ xe vận hành êm ái mà còn tiết kiệm nhiên liệu tối đa. Khi Cảm biến trục cam bị hỏng có thể khiến động cơ khó khởi động, tốc độ không đều, công suất động cơ giảm, hao xăng, thậm chí chết máy giữa đường. Do đó, chủ xe cần thường xuyên bảo dưỡng bộ phận này để xe hoạt động ổn định.
Chúng tôi xin giới thiệu đến các bạn:
- Cảm biến trục cam xe Fadil Vinfast - Made in Korea sản xuất chính hãng tại GM Hàn Quốc. Mã sản phẩm: 12636947
- Cảm biến trục cam xả xe Cruze Chevrolet - Made in Korea sản xuất chính hãng tại GM Hàn Quốc. Mã sản phẩm: 25195556
- Cảm biến trục cam hút xe Cruze Chevrolet - Made in Korea sản xuất chính hãng tại GM Hàn Quốc. Mã sản phẩm: 25195555
Chúng tôi bán phụ tùng chính hãng, giao hàng toàn quốc và bảo hành dài hạn tại Phụ tùng ô tô Minh Anh. Địa chỉ - Khu đô thị Mễ Trì Hạ, Nam Từ Liêm, Hà Nội. Điện thoại liên hệ: 0944648779
